مهندسی کارگاهی در پروژه های ساخت و اجرا

یکی از بخش های زیر سیستم مدیریت اطلاعات پروژه های ساخت و اجرا یا همان CPMS (Construction Projects Management System) شرکت آفام مبحث مهندسی کارگاهی یا Field Engineering می باشد. در واقع مهندسی کارگاهی مهم ترین نقطه اتصال فاز مهندسی پروژه با فاز ساخت و اجرا می باشد.

بحث مدیریت مدارک مهندسی که برای ساخت به سایت پروژه ارسال گردیده اند اولین مقوله مهندسی کارگاهی در یک پروژه است. تیم مهندسی پس از اینکه مدارک با وضعیت Approved For Construction (AFC) را تهیه و به تائید کارفرما یا مشاور کارفرما می رسانند، این نقشه ها و مدارک را برای ساخت و اجرا به سایت ارسال می کنند.

بایگانی، با دریافت هر سری از مستندات فنی در سایت، دسته بندی، کنترل نسخ ارسالی و از همه مهم تر کنترل سطوح دسترسی و در اختیار دادان این اسناد و مدارک به مجریان و پیمانکاران مسئول همه جزء دغدغه های مدیران پروژه در فاز اجرا می باشد. برپایی واحد آرشیو فنی و مرکز اسناد یا همان DCC (Documents Control Center) اولین گام پروژه برای فعال سازی مقوله مهندسی کارگاهی می باشد.

بر تمام کسانی که در پروژه های مختلف تجربه کاری دارند پوشیده نیست که گرچه در فاز مهندسی تیم مهندسی پروژه اقدام به طراحی تمامی ابعاد و جزئیات پروژه نموده اند، اما واقعیت پروژه در کارگاه و محل سایت رقم می خورد. گرچه از تیم مهندسی انتظار می رود کلیه ابعاد و جزئیات کار جهت اجرای واقعی را در زمان طراحی خود در نظر بگیرد اما در بسیاری از موارد شرایط سایت و ملاحظات اجرا ایجاب می نماید تا طراحی انجام شده در تیم مهندسی دچار تغییراتی گردد. مقوله بسیار مهم دیگر در حوزه مهندسی کارگاهی اعمال تغییرات اعمال شده در حین ساخت بر روی نقشه های ارسالی از سایت می باشد. تیم اجرا زمانی که نقشه ها را برای اجرا در اختیار می گیرد وظیفه دارد تا هر تغییری ک در حین اجرا به سبب شرایط خاص محیط کار یا سایر ملاحظات بر روی طراحی ارسالی از دفتر مهندسی رخ می دهد را بر روی نقشه ها مشخص نماید. تغییرات ایجاد شده در حین ساخت که اصطلاحا Red Mark نام دارد نهایتا طی نسخه جدیدی با وضعیتی که به As Built معروف است مجددا به دفتر مهندسی ارسال و اطلاع رسانی می شود. نقشه As Built در واقع نهایی ترین نسخه از یک مدرک است که بعد از اعمال تغییرات واقعی بر روی مدرک مربوطه طی یک نسخه مستقل و جدید مجددا در بایگانی پروژه (هم در سایت و هم در دفتر تیم مهندسی) ثبت و نگهداری می شود.

در حین اجرای یک پروژه بحث رفت و برگشت مدارک شامل ارسال مدارک AFC از دفتر مهندسی و دریافت آن از طریق سایت و برعکس ارسال مدارک As Built از سوی سایت و اعمال تغییرات نهایی و بایگانی آن در مرکز اسناد حجم بالایی از ترامنش ها در حوزه مهندسی کارگاهی می باشند.

یکی دیگر از مقوله های پر اهمیت در فاز مهندسی کارگاهی مبحث پرسش و پاسخ فنی در حین اجرا و ساخت است. عوامل سایت در حین اجرا گاها به ابهامات یا اشکالاتی در مستندات طراحی مواجه می شونند که برای رفع آنها نیاز دارند تا سوالات خود را برای تیم طراحی ارسال نموده و پس از دریافت پاسخ اقدام به ادامه اجرا نمایند. این فرآیند پرسش و پاسخ که Technical Query (TQ) معروف می باشد یکی از مهم ترین مقوله ها در فاز ساخت و اجرا می باشد. تیم مهندسی سایت با یک فرآیند مشخص و در قالب فرم های تدوین شده سوالات و ابهامات رخ داده را برای دفتر مهندسی ارسال می نماید تا پاسخ خود را از تیم طراحی دریافت نماید. مدیریت سوالات باز، پاسخ های دریافت شده و کنترل زمانی دریافت پاسخ یکی از مقوله های پر اهمیتی است که انجام صحیح آن می تواند خطر بروز تاخیر در اجرای پروژه را به حداقل برساند. نگهداری سوابق و ثبت تاثیر گذاری پرسش و پاسخ ها یکی دیگر از موضعات پر اهمیت در مقوله مهندسی کارگاهی می باشد.

مقوله مهندسی کارگاهی صرفا یک مقوله در حوزه ساخت پروژه نیست. یکی دیگر از مباحث بسیار مهم در این حوزه ارتباط آن با مبحث متریال و اقلام پروژه نیز می باشد. انحراف طراحی از واقعیت رخ داده در کارگاه و سایت صرفا مربوط به نقشه های اجرایی نمی شود. فارغ از خطای محتمل طراحی در برآورد اقلام مورد نیاز (به ويزه اقلام مصرفی یا همان Bulk) در حزوه متریال پروژه نیز به کرات اتفاقات مختلف و بروز شرایط ويژه سبب می شود تا اقلام پیش بینی شده در اجرا در فاز مهندس دچار تغییراتی شود که طراحی تیم مهندسی را تحت تاثیر قرار دهد. اعمال تغییرات در لیست اقلام که به MTO مجدد در سایت معروف است در موارد بسیاری منجر به صدور درخواست خرید و آغاز مجدد فرآیند خرید می گردد. بنابراین در این حالت مقوله مهندسی کارگاهی علاوه بر نقطه اتصال با حوزه مهندسی نقاط مشترکی با فاز خرید پروژه نیز پیدا خواهد کرد.

راهکارهای آفام در مقوله مهندسی کارگاهی در پروژه های ساخت و اجرا

همان طور که در بخش قبلی این مقاله توضیح داده شد، حوزه مهندسی کارگاهی یکی از مباحث پر اهمیت در فاز مهندسی پروژه است. وجود تراکنش های مختلف که عمدتا بین موجودیت های متعددی نظیر تیم مهندسی دفتر مرکزی یا پیمانکار مهندسی، تیم مهندسی کارگاه، نفرات DCC در دو طرف، پیمانکاران، واحد QC، کارشناسان دفتر فنی سایت و مجریان و پیمانکاران رخ می دهد، حجم بالایی از تراکنش ها را تشکیل می دهند که مدیریت و ثبت و ضبط کلیه این تراکنش ها می تواند به یکی از مقوله های پر اهمیت و دغدغه بزرگ مدیران پروژه ها مبدل گردد.

فرآیند محور بودن این مقوله و ارتباط تنگاتنگ آن به سه مقوله اصلی پروژه یعنی مهندسی، خرید و ساخت و اجر یکی دیگر از دلایل اهمیت آن است که لزوم ایجاد یک سیستم جامع را در این حوزه دو چندان می نماید.

شرکت آفام در ادامه تولید راهکار های خود در حوزه مدیریت پروژه در زیر سیستم مدیریت اطلاعات پروژ های ساخت و اجرای خود یا همان CPMS سعی نموده تا تمام مقوله های فوق الذکر را تحت پوشش خود قرار دهد. یکی از نکات کلیدی در طراحی این ماژول در ذیل سیستم مدیریت اطلاعات پروژه های ساخت و اجرا (CPMS) حفظ جامعیت محصول با دو زیر سیستم اصلی دیگر یعنی نرم افزار مدیریت اطلاعات و مدارک پروژه های مهندسی (EDMS) و مدیریت اطلاعات پروژه های خرید و تدارکات (PPMS) می باشد که در نسخه فعلی و البته ویرایش های بعدی از آن تمام مورد نظر تیم طراحی نرم افزار آفام بوده و خواهد بود.

برخی از قابلیت های مهندسی کارگاهی آفام شامل موارد زیر است.

• امکان دریافت اطلاعات مدارک تائید شده جهت ساخت به طور مستقیم و آنلاین از سیستم EDMS در نرم افزار CPMS
• قابلیت برقرار ارتباط بین مدارک مهندسی ارسالی با فعالیت های تعریف شده در برنامه زمانبندی اجرا
• امکان تخصیص مدارک به کاربران
• کنترل سطوح دسترسی به مدارک در سیستم توسط عوامل اجرا و پیمانکاران
• امکان ثبت و بارگذاری تغییرات بر روی مدراک در سامانه و ارزال مدارک As Built به دفتر مهندسی
• آرشیو فنی اسناد پروژه
• قابلیت کنترل اقلام ثبت شمارش جدید از آن (Material Take Off) و تنظیم لیست جدید (Material Balance)
• برقرار مرکز اسناد و آرشیو فنی جامع و یکپارچه